Tatlandırıcı Kullanımı Zararlı Mıdır?

Şekerin zararları, en çok tartışılan konulardan biridir. Şekere alternatif olarak görülen tatlandırıcı kullanımı oldukça fazladır. Zayıflamak, fit olmak ya da sağlıklı beslenmek amacıyla şeker kullanımını sınırlayan kişiler genellikle tatlandırıcı kullanmaya yönelir. Şekeri azaltmak amacıyla kullanılan tatlandırıcılar sağlıklı mıdır sorusu ise herkesin aklına gelir. Sürekli kullanılan tatlandırıcıların sağlığa zararı olup olmadığı konusu birçok uzmanın araştırma alanıdır.

Tatlandırıcı nedir?

Şekere alternatif olarak tercih edilen maddelere tatlandırıcı denir. Şekerden çok daha az kaloriye sahip olması ve şekerden daha fazla tatlılık vermesi ile sıklıkla tercih edilir. Tatlandırıcılar çeşitlerine göre farklı özelliklere sahiptir. İçeriği, kullanım miktarı, kullanım nedeni gibi birçok değişkene göre kar-zarar analizi yapılabilir. Diyabet hastaları ya da kilo vermek isteyenler genellikle tatlandırıcı tercih eder.

Peki tatlandırıcı kullanımı zararlı mıdır?

Tatlandırıcıların zararlı olduğuna dair birçok araştırma bulunmaktadır. Ancak ciddi bir zararının bulunmadığına dair araştırmalar da mevcuttur. Eğer diyabet gibi herhangi bir rahatsızlık sebebiyle, şekeri azaltmak için tatlandırıcı kullanmayı düşünüyorsanız mutlaka öncesinde doktorunuza danışmalısınız. Rafine şeker kullanımı birçok rahatsızlığa ve fazla kilo alımına sebebiyet verebilir. Bu açıdan bakıldığında rafine şeker yerine şeker alternatifleri kullanmak çok daha doğru bir seçim gibi görünebilir. Ancak üretilen tatlandırıcılar yerine doğal tatlandırıcıların kullanılması çok daha faydalıdır. Bal, pekmez gibi doğal besinlerle şeker ihtiyacı çok daha sağlıklı bir şekilde giderilebilir.

Tatlandırıcıların zararları nelerdir?

Tatlandırıcılar, sağlık bakanlığından onay aldıktan sonra satışı gerçekleşen ürünler arasındadır. Bu açıdan ciddi bir sağlık sorununa yol açmayacakları kesindir. Ancak uzun vadede kullanımı ile birlikte bazı küçük rahatsızlıklara sebep olabilir. En bilinen zararlarından biri kilo vermeyi zorlaştırmasıdır. Kısa süreli yapılan diyet programlarında tercih edilerek şeker kullanımını sınırlamak mümkündür. Ancak uzun vadede sürekli olarak tatlandırıcı kullanarak kilo vermek neredeyse imkânsızdır. Uzun süreli tatlandırıcı kullanımı, karbonhidratların hızlıca emilmesine neden olduğu için kilo alımını tetikler.

Yapılan bazı araştırmalara göre, tatlandırıcılar sindirim sisteminde yer alan yararlı bakterilerin sayısının azalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle vücuttaki kan şekeri döngüsüne de zarar verir. Kan şekeri ve insülin seviyesi üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle özellikle şeker hastalarının tatlandırıcı kullanımı sakıncalıdır.

Tatlandırıcılar, şekerden çok daha az kalori içerdiği için tercih edilir. Ancak yapılan araştırmalara göre nadir de olsa iştah açtığı gözlemlenmiştir. Bu açıdan kalorisinin düşük olmasının kilo verme sürecine olumlu bir etkisi yoktur.

Tatlandırıcı çeşitleri nelerdir?

Tatlandırıcılar, doğal ve yapay olmak üzere ikiye ayrılır. Doğal tatlandırıcı olarak stevia kullanılır. Stevie, bir bitki çeşididir. Yeşil yaprak şeklinde, toz halinde ya da işlenmiş ürünlerde karşılamak mümkündür. Stevia her ne kadar doğal tatlandırıcı olsa da bazı işlemlerden geçtiğinde doğallığını kaybedebilir. Yapay tatlandırıcılar ise aspartam, sakarin ve sukralozdur. Aspartam, şekere göre çok daha fazla tatlıdır. Paketli ürünlerde yer alan aspartam E951 adıyla içerik listesine koyulur. Zararları konusunda şüpheler olduğu için çoğu üründe kullanımı tercih edilmemektedir. Bir diğer yapay tatlandırıcı olan sakarin de şekerden 400 kat daha tatlıdır. İçeriğinde hiçbir besin maddesi yoktur ve kalorisi 0’dır. Ürünlerin içindekiler listesinde E954 şeklinde yer alır. Yapılan hayvan deneylerinde olumsuz sonuçlar alındığından dolayı, kullanımı sınırlıdır. Sukraloz ise rafine şekerden 6000 kat daha tatlıdır. İçerik listesinde E955 adıyla yer alır. Çok tatlı olduğundan dolayı sindirim sistemindeki yararlı bakterileri yok ederek sindirim sisteminin işleyişini bozduğu gözlemlenmiştir.

Bu açıdan bakıldığında yapay tatlandırıcılar kullanmak yerine bal, pekmez, hurma, kuru üzüm gibi çok daha doğal olan besinler tercih etmek sağlıklıdır.