Kafein Nedir? Kafein Zararlı Mı Yararlı Mı?

Kafein nedir dendiğinde aklınıza ilk olarak kahve gelir. Her gün birçok insan uyanmak ve işe odaklanabilmek için kahve içer. Dünyada en çok kullanılan bileşenlerden biri olan kafein, doğal uyarıcıdır. Kafeinin uyku düzenini bozduğu ve anksiyeteye sebep olduğu yönünde birçok söylenti vardır. Bazı araştırmalar ise kafeinin sağlığa faydalı olduğunu savunur. Peki kafein sağlığımız açısından zararlı mıdır yoksa yararlı mı? İşte kafein ile ilgili bilgiler.

Kafein nedir?

Kakao, kahve ve çayda bulunan doğal bir uyarıcıdır. Beyin ve sinir sistemini uyarır ve böylece uyanık kalmayı sağlar. Tarihte ilk demleme çay M.Ö 2737 yılında yapılmıştır. Kahvenin ise keçilerine enerji verdiğini fark eden Etiyopyalı bir çoban tarafından keşfedildiği bilinmektedir. 1800’lü yılların sonunda kafeinli alkolsüz içecekler satışa sunuldu. Çok kısa bir süre sonra ise enerji içecekleri raflardaki yerini aldı. Günümüzde dünyanın %80’i her gün kafeinli içecek tüketmektedir.

Kafeinin vücudumuza etkileri nelerdir?

Kafein tüketildikten hemen sonra bağırsaktan kan dolaşımına geçer. Daha sonra karaciğere gider ve bileşiklere ayrılarak çeşitli organların işlevlerini etkilemeye başlar. Kafeinin asıl etkisi beyin üzerinde görülür. Beyni rahatlatır ve beyindeki yorgun hissettiren kısımları bloke eder. Böylece uyanık kalmak ve daha enerji hissetmek mümkündür. Kandaki adrenalin seviyesini de arttırdığı için beyin aktivitesini arttırır ve vücuda enerji verir. Kafein ile daha iyi odaklanmak, beynin uyarılması sayesinde gerçekleşir. Kafeinin vücuda etki etme süresi miktarına göre değişkenlik gösterir. Örneğin bir fincan kahvedeki kafein, kan dolaşımına 20 dakika kadar kısa bir sürede karışabilir. Tam etkisini ise 1 saat içinde gösterir.

Hangi içecekler ne kadar kafein içerir?

Kafein, bazı bitkilerin tohumlarında, meyvesinde ya da yapraklarında bulunur. Bu doğal kafein kaynakları hasat edilerek kafeinli ürünlerde kullanılmak üzere işlenir. İşte bazı içeceklerin içerdiği kafein miktarı:

Espresso: 240–720 mg

Kahve: 102–200 mg

Yerba arkadaşı: 65–130 mg

Enerji içecekleri: 50-160 mg

Demlenmiş çay: 40–120 mg

Alkolsüz içecekler: 20–40 mg

Kafeinsiz kahve: 3-12 mg

Kakaolu içecekler: 2–7 mg

Çikolatalı süt: 2–7 mg

Kafeinin faydaları nelerdir?

• Kafein alımı ile beyin fonksiyonları uyarılır ve böylece odaklanma artar.
• Ruh halini iyileştirir, stres ve kaygıyı azaltır.
• Yapılan araştırmalara göre kafeinli içecek tüketen insanlarda daha az depresyon riski bulunmaktadır.
• Kahve ya da çay tüketiminin Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azalttığı saptanmıştır.
• Kafeinli içecekler metabolizmayı hızlandırır ve böylece yağ yakımını kolaylaştırır.
• Merkezi sinir sistemini uyardığı için sporla birlikte yağ yakılmasını destekler. Böylece kilo vermeyi kolaylaştırır.
• Spor esnasında daha fazla kalori yakılmasını destekler.
• Spordan önce içilen kafeinli içecekler sayesinde daha enerjik olmak mümkündür. Böylece egzersiz daha verimli hale gelir.
• Kafeinin kas kasılmalarına iyi geldiği de bilinmektedir.
• Ayrıca yorgunluğa karşı daha dirençli olmayı sağlar.
• Düzenli kafein alımı sayesinde kalp hastalıklarına yakalanma riskini büyük ölçüde düşürebilirsiniz.
• Yapılan araştırmalara göre kafeinli içecek tüketimi diyabet riskini de ortadan kaldırır.
• Karaciğer hasarı ile ortaya çıkan siroz hastalığı riskini %84’de kadar azaltır.
• Aynı zamanda karaciğer hastalığına yakalanan kişilerin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur.
• Düzenli kafein içeren içecekler tüketmek bazı kanser türlerine yakalanma riskini büyük ölçüde düşürmektedir.
• Kahve tüketmenin, bağırsak bakterilerinin aktivitesini arttırdığı yönünde bazı çalışmalar vardır.

Sonuç olarak, kafeinin sağlığa birçok faydası bulunmaktadır. Önemli olan hangi kafeinli içeceği tüketeceğinize ve miktarına doğru şekilde karar vermektir. Her şeyin fazlasının zarar olduğu gibi fazla kafein tüketimi de bazı sağlık problemlerine sebebiyet verebilir. Bu açıdan dikkatli tüketmekte fayda vardır.